DE VLUCHT VAN VRIJE MENINGSVORMING

cropped-cropped-foto3.jpg

Een doorsnee dorp in Nederland. Laten we zeggen zo’n 5000 inwoners. Het gemeentebestuur
wil het COA een aanbod doen om vluchtelingen op te vangen. Er is politiek draagvlak.
Een informatieavond is belegd. Je wilt erheen, je móet erheen.
Je hebt namelijk nog geen mening, en die wil je wel graag.

Je begeeft je naar de bijeenkomst. Met lood in de schoenen, want Purmerend
en vooral Steenbergen spoken in je achterhoofd.
En ook het nieuws dat de NVU leden afvaardigt naar avonden als deze.

De organisatie onderkent het explosiegevaar: politie en bewaking zijn ruim vertegenwoordigd.
Uniformen op strategische plekken. Om gooi –en smijtwerk te voorkomen zijn de stoelen
in de zaal met tiewraps aan elkaar gekoppeld.

Gestaag stroomt de ruimte vol. Zo’n 200 mensen. Een slordige 4%. De zwijgende meerderheid zit dus thuis.
De spanning is voelbaar. Her en der al stemverheffing en verhitte gezichten.
Het woord ‘ze’ valt vaak, met als meest uitgesproken varianten:
‘…. ze doen toch maar’ (bestuurders) en ‘…. ze nemen dit land over’ (vluchtelingen).
Onbehaaglijk vind je het, hebt de neiging op de vlucht te slaan.

De inrichting van de avond is plenair. Lokale bestuurders en een meneer van het COA zitten op het podium.
Een drietal microfoons in de zaal.Het podium trapt af met een overweging en wat statische gegevens:
de plicht van de Gemeente om ‘iets’ te doen; plaatselijke sportaccommodatie, max. 160 vluchtelingen;
louter noodopvang, dus maximaal 72 uur.

De zaal reageert snel en heftig. Een tegen-meneer roept op tot actie. Spreekt over de veiligheid van zijn dochter.
Hij heeft geen microfoon en slingert schreeuwend allerlei veiligheidsrisico’s ongecontroleerd de zaal in.
Bijval is zijn deel. Een voor-mevrouw verkiest de microfoon en houdt een warm pleidooi voor warme harten.
Ook zij oogst bijval, maar tevens veel en aanhoudend boegeroep. Achter in de zaal wordt nu rauw gescandeerd.
Zo gaat het voort, ruim een uur.

Jij zit nog steeds met allerlei vragen. Je wilt graag in alle vrijheid gebruikmaken van je recht op informatie.
Om je een mening te kunnen vormen. Wat je overigens geen onredelijke wens lijkt tijdens een informatieavond.
Soms komt er vanaf het podium een begin van een antwoord. Veelal ruw verstoord. Het meest luidruchtige deel
is er niet in geïnteresseerd. En dat deel is vanavond de baas. Vooral de tegens graven zich steeds dieper in.
Geheel in lijn met het daartoe ontworpen recht put men zich uit in het hard en onversneden uiten van de eigen mening.

Je zit hier duidelijk verkeerd, met de foute bagage: er wordt hier in standpunten gehandeld, niet in informatie.
Boos verlaat je de bijeenkomst, gebruikmakend van het grondrecht te gaan en staan waar je wilt.
Dat wordt door de bewaking niet direct geaccepteerd. Een uniform houdt je aan en vraagt ‘waar wij naartoe gaan.’
Het voelt onheus, onvrij.
“Naar huis!”, antwoord je.
Hij kijkt je vorsend aan. Waarschijnlijk zijn je kleur, leeftijd en de rest van je voorkomen voldoende aanleiding
om je vlucht brommend te aanvaarden: geen veiligheidsrisico. Dat maakt je nog bozer.

De volgende dag in de regionale krant: een lauw verslag met de opmerking dat de bijeenkomst tumultueus,
maar zonder incidenten verliep. Geen nadere informatie.
Wel een poll:

  • Ja, elke gemeente moet een steentje bijdragen en 72-uursopvang is een kleine moeite
  • Nee, er zijn genoeg andere ruimtes in de gemeente waar vluchtelingen opgevangen kunnen worden
  • Ja, de sportaccommodatie is een geschikte locatie
  • Nee, dat levert te veel overlast op

Of je maar even je mening wilt geven.

Die avond fel pratende hoofden op de nationale buis. Ze zijn er op geselecteerd: uitgesproken meningen leveren
spannender TV op. Consensus kan dan niet het doel zijn.
Weer diezelfde polarisatie. Grote woorden vallen. Versimpelde, verleidelijke oplossingen.
“Het kan toch niet zo zijn dat………..”, zegt een hoofd.
Meestal betekent dat dat ‘het’ wel zo is en dat de spreker enkel zijn verontwaardiging daarover wil lozen.

Je vlucht is dit keer eenvoudiger: er zit een knop op het apparaat.
Op een stukje papier creëer je je eigen poll:

Bedreiging van onze veiligheid, waarden, vrijheden komt vooral:

  • van buiten onze landsgrenzen
  • uit onszelf

Met een zorgelijke frons in je voorhoofd onderken je je neiging de 2e optie aan te kruisen.
En je vraagt je vertwijfeld af of die nog onvolgroeide mening het waard is om te delen.